Zamieszanie wokół MiG-ów!*

Ktokolwiek ze strony polskiego rządu wpadł na pomysł, żeby należące do Polski samoloty MiG-29, które miałyby trafić do Ukrainy, zostały najpierw przekazane Amerykanom do amerykańskiej bazy w Ramstein, zasługuje na najwyższe uznanie. Wykazał się imponującą rozwagą i opanowaniem. Ta decyzja jest dokładnie tym, co należało zrobić.

Kluczowe dla zrozumienia, dlaczego było to tak ważne, jest dostrzeżenie, jak amerykańskie stanowisko w tej sprawie uległo nagle zmianie o 180 stopni. Ta zmiana mówi wiele. Bardzo wiele.

Jeszcze przed dwoma dniami w ważnym programie telewizyjnym “Face the Nation” amerykański sekretarz stanu Blinken był zwolennikiem, nawet entuzjastą pomysłu, żeby Polska udostępniła te samoloty Ukrainie. Na pytanie “Jeżeli, na przykład, rząd Polski, kraju NATO, chce wysłać myśliwce, to dostaje zielone światło od Stanów Zjednoczonych, czy obawiałbyś się że to zwiększy napięcie?”, Blinken odpowiedział “Nie, nie – to otrzymuje zielone światło”. Jednak dziś okazało się, że – gdy to nie Polska, ale Stany mają przekazać Ukrainie samoloty – pomysł “budzi poważne obawy” i “nie ma merytorycznego uzasadnienia”. Pentagon właśnie przed paroma godzinami odmówił. Odrzucił polską propozycję.

Polskie władze zadeklarowały we wtorek, że są gotowe przeznaczyć samoloty MiG-29 “do dyspozycji USA”. Najpierw podsekretarz stanu USA ds. politycznych Victoria Nuland stwierdziła, że ogłoszenie polskiego MSZ w sprawie przekazania MiG-ów USA nie było “wstępnie konsultowane” z administracją amerykańską, oraz że wygląda to na “zaskakujący ruch” Polaków. Natomiast senator partii demokratycznej, Chris Murphy, powiedział, że Polska byłaby “bardziej naturalnym partnerem”, by przekazać te myśliwce Ukrainie.

Po paru godzinach do polskiej propozycji odniósł się rzecznik Pentagonu John Kirby: “Perspektywa myśliwców „do dyspozycji rządu USA” wylatujących z bazy USA/NATO w Niemczech w przestrzeń powietrzną sporną z Rosją o Ukrainę budzi poważne obawy dla całego sojuszu NATO. Po prostu nie jest dla nas jasne, czy istnieje dla tego merytoryczne uzasadnienie. (…)”

Zwrot o 180 stopni widać tu jak na dłoni. Gdy Polska miałaby dostarczyć myśliwce – mimo, że jest członkiem NATO – otrzymuje zielone światło i jest “naturalnym partnerem”. Natomiast gdy mają to zrobić Stany ze swoich baz wojskowych w Niemczech – staje się to czymś jakościowo całkiem innym, bo zagrożeniem dla “całego sojuszu”.

Skąd ta różnica? Odpowiedzmy sobie na logicznie nasuwające się pytanie: czy nie wygląda to na chęć sprawdzenia przez amerykańską administrację, jak gorące są kasztany w ogniu – z wykorzystaniem do tego polskich rąk? Przecież Putin groził najpoważniejszymi konsekwencjami za tego rodzaju działania. Groził, że Rosja uzna to za przystąpienie do wojny. Administracja amerykańska najwyraźniej stosuje podwójny standard: traktuje groźby Putina serio, gdy to ona, USA i NATO jako całość miałyby stać się ich bezpośrednim celem. I najwyraźniej zdecydowanie nie serio, gdy groźby te miałby skierować się przede wszystkim przeciwko Polsce (gdy należące do Polski myśliwce lecą bezpośrednio nad Ukrainę).

To, rzecz jasna, wersja pesymistyczna. Optymistyczną byłoby uznanie, że sekretarz stanu Blinken szybciej mówi niż myśli. I tak po prostu palnął z tym “zielonym światłem”. Tylko dlaczego nikt z Pentagonu, ani z NATO, ani z rządu USA tego nie zauważył?! To też – mówiąc delikatnie – nie napawa optymizmem.

Wniosek: polska obecność w NATO jest sprawą kluczową dla bezpieczeństwa państwa – to jest oczywiste, poza jakąkolwiek dyskusją. NATO to – militarnie i politycznie – Stany Zjednoczone. Dlatego wszelkie najistotniejsze decyzje powinny być uzgadniane z NATO, z Pentagonem i muszą mieć ich jednoznaczną aprobatę. Trzeba być lojalnym sojusznikiem. I jednocześnie zachować spokojne, logiczne, racjonalne myślenie. Bez emocji. Dokładnie takie, jakie obserwujemy – dotychczas – w tej konkretnej sprawie MiG-ów 29.

Paweł Jędrzejewski

• Tytuł pochodzi od redakcji