Po co spalili Statut Kaliski?

(English text below)

11 listopada w Kaliszu miała miejsce rzecz niesłychana. Podczas manifestacji spalono reprodukcję Statutu Kaliskiego. I zrobiła się chryja. Dwóch naczelnych wichrzycieli osadzono na 3 miesiące w areszcie. – W zawiadomieniu jest mowa o możliwości popełnienia przestępstwa dotyczącego propagowania faszyzmu lub innego ustroju totalitarnego oraz napaści z powodu ksenofobii, rasizmu lub nietolerancji religijnej – powiedział rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wlkp. Maciej Meler. Uwaga natury ogólnej: w Polsce można wtykać biało-czerwoną flagę w psie odchody, można wyzywać polskich żołnierzy od „śmieci”, można publicznie profanować Najświętszy Sakrament jednocześnie areszt można ominąć szerokim łukiem. Taka sytuacja.

Natomiast spalenie reprodukcji Statutu Kaliskiego, a to przepraszam – w kajdanki i za kratki. Żeby sprawa była jasna.  Nie podoba mi się palenie Statutu. Skoro książę Bolesław Pobożny nadał przywilej Żydom, który potwierdzony został później przez królów Kazimierza Wielkiego, Kazimierza IV Jagiellończyka, Zygmunta I Starego i Stanisława Augusta Poniatowskiego, to ja woli Ich Królewskich Mości podważać nie mam zamiaru! Z całą pewnością ulica nie jest miejscem, gdzie obywatele powinni podważać wolę naszych króli i to w ten sposób, by palić ich prawo!

Jest jedna rzecz pozytywna, która jest wynikiem tego całego zdarzenia. Ludzie dowiedzieli się, że polscy królowie nadali Żydom jakieś prawa i przywileje, a przecież w ostatnich latach rysowany jest obraz, iż Polska to jedno wielkie zbiorowisko antysemitów, gdzie nienawiść do Żydów „wypija się z mlekiem matki”. A tymczasem pojawia się jakiś płonący Statut…Większość ludzi, z którymi rozmawiam robi wielkie oczy, jak postacie z obrazów Margaret Keane.  Rozpadliny w edukacji historycznej są opłakanie głębokie…

Przyjrzyjmy się temu dokumentowi, który dawał Żydom – w Koronie i na Litwie – poczucie bezpieczeństwa, istnienie sądów żydowskich i osobnych sądów dla spraw, w których brali udział zarówno Żydzi, jak i chrześcijanie, zapewniał wolność osobistą i bezpieczeństwo, włączając w to swobodę wyznania, podróżowania i handlu. Żadne państwo w Europie tego żydom nie oferowało, dlatego ci tak tłumnie uciekali pod skrzydła Rzeczpospolitej.

Statut Kaliski ma punktów 30 i 6. Dla przykładu pkt. 10 mówi: „Za zabicie Żyda słuszna kara i konfiskata majątku”. W pkt. 14 czytamy: „Chrześcijanin niszczący cmentarz oprócz kary zwyczajnej majątek traci”.  W pkt. 30 napisane jest, że „Nie wolno Żydów oskarżać o używanie krwi chrześcijańskiej”. Najciekawszy jest jednak – w mojej ocenie – pkt 1: „Kiedy jest sprawa przeciwko Żydowi, nie może przeciw niemu świadczyć chrześcijanin sam, lecz razem z innym Żydem”. I o tym wszystkim byśmy się nie dowiedzieli, gdyby kilku panów nie zechciało puścić z dymem kilku kartek papieru.

Tacy współcześni edukatorzy kaliscy, a teraz jeszcze „męczennicy”. Powinni postawić flaszkę prokuratorowi…

Henryk Piec

Why did they burn the Statute of Kalisz?

On November 11, an extraordinary event took place in Kalisz. During the demonstration, a reproduction of the Kalisz Statute was burned. A scandal broke out. Two of the main arsonist leaders were arrested by the police. By a court decision, they were imprisoned for three months. – – The notification mentions the possibility of committing a crime involving the promotion of fascism or other totalitarian regimes and attacks on the grounds of xenophobia, racism or religious intolerance – said the press spokesman of the District Prosecutor’s Office in Ostrów Wielkopolski. General remark: in Poland you can stick a white and red flag in dog’s droppings, you can call Polish soldiers “rubbish”, you can publicly defile the Blessed Sacrament and … you can avoid arrest. Such a situation.

On the other hand, for burning a reproduction of the Kalisz Statute, the perpetrators were immediately handcuffed and transported to prison! Let the matter be clear. I don’t like the burning of the Kalisz Statute. Since prince Bolesław the Pious granted the privilege to Jews, which was later confirmed by kings Kazimierz the Great, Kazimierz IV Jagiellończyk, Zygmunt I the Old and Stanisław August Poniatowski, I do not intend to undermine their will! Certainly, the street is not a place where the citizens should question the will of our kings and burn the laws given by them!

There is one positive thing that is the result of this whole event. People learned that Polish kings had granted Jews certain rights and privileges. And in recent years a narrative has been circulating around the world that Poland is a community of anti-Semites where hatred of Jews is “drunk with mother’s milk” (this is what the head of the Israeli Ministry of Foreign Affairs said recently). Meanwhile, some burning Statute appears… Most of the people I talk to have had no idea what I am talking about. The gaps in historical education are lamentably deep …

Let’s take a look at this document which gave Jews – in Poland and in Lithuania (then we formed one state) – a sense of security, the existence of Jewish courts and separate courts for cases in which both Jews and Christians participated, and ensured freedom and personal security, including freedom of religion, travel and trade. No country in Europe – at that time – offered Jews such rights, which is why so many sought refuge under the wings of the Polish-Lithuanian Commonwealth.

The statute of Kalisz has 36 points. For example, number 10 says, “For killing a Jew, fair punishment and confiscation of property.” In point 14 we read: “A Christian who destroys a cemetery, loses his property in addition to the usual punishment.” In paragraph 30, it says, “Jews must not be accused of using Christian blood.” The most interesting, however, is – in my opinion – point 1: “When there is a case against a Jew, a Christian cannot testify against him alone, but together with another Jew.” And we wouldn’t have found out about all of this if some gentlemen hadn’t wanted to burn a few sheets of paper.

Now the arsonists are under arrest. They became “martyrs” persecuted by the Polish state. They owe the prosecutor half a liter of vodka.

Henryk Piec